Jak walczyć z wpisem do BIG ?

Często do Kancelarii zgłaszają się osoby, które zostały przez firmy windykacyjne lub też inne podmioty wpisane do BIG-u, a ściślej, iż o takich osobach przekazana została informacja o niespłaconym zobowiązaniu do biura informacji gospodarczej, a zobowiązanie to już wygasło. 

Co to są biura informacji gospodarczej i czym się zajmują ? 

Są to podmioty prawa prywatnego działające w oparciu o ustawę z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 2057.) Są to np.:

1. Krajowy Rejestr Długów S.A. – KRD.PL (KRAJOWY REJESTR DŁUGÓW BIURO INFORMACJI GOSPODARCZEJ S.A.
2. Biuro Informacji Gospodarczej InfoMonitor S.A. – BIG InfoMonitor S.A.
3. ERIF Biuro Informacji Gospodarczej S.A. – ERIF

W odróżnieniu od rejestru międzybankowego tzw. „rejestry dłużników” to tak naprawdę rejestry prowadzone przez spółki akcyjne przekazanych im przez ich klientów informacji o nierzetelnych, zdaniem tych klientów, kontrahentach. Biuro informacji gospodarczej w żaden sposób nie weryfikuje istnienia zobowiązania przed dokonaniem wpisu. Jedyne co jest przez biura informacji gospodarczych wymagane, to wezwanie dłużnika to zapłaty. Tym samym o wpis w rejestrze nie jest trudno. 

Dla wielu Klientów stanowi do problem, przede wszystkim z uwagi na brak możliwości swobodnego dostępu do kredytów i pożyczek.

Co w takiej sytuacji zrobić? Jakie kroki podjąć? Czu można doprowadzić do wykreślenia wpisu z BIG ? 

W pierwszej kolejności należy wysłać do konkretnego biura informacji gospodarczej sprzeciw odnośnie ujawnionej informacji gospodarczej.

Stosownie do treści art. 21a ust. 1 wzmiankowanej ustawy - „Dłużnik może wnieść do biura sprzeciw dotyczący nieaktualności, nieprawdziwości, niekompletności lub przekazania lub przechowywania niezgodnie z ustawą informacji gospodarczych mających status informacji aktualnych. Dłużnik powinien udokumentować okoliczności uzasadniające sprzeciw.”.

Sprzeciw należy uzasadnić oraz załączyć wszelkie, dowody na poparcie swojego stanowiska.

Skutkiem wniesionego sprzeciwu powinno być podjęcie działań przez biuro, które winno się zwrócić się do swojego klienta z prośbą o ustosunkowanie się do wniesionego  sprzeciwu. Jeżeli klient biura podtrzyma swoje stanowisko o istnieniu zobowiązania, informacja dalej będzie istnieć.

W takiej sytuacji należy wezwać podmiot, który przekazał do biura informację gospodarczą o dotyczącym Państwa zobowiązaniu, do złożenia wniosku o usunięcie informacji. Krok drugi może zostać od razu połączony z krokiem pierwszym, aby zyskać na czasie. 

Sprawa sądowa przeciwko wierzycielowi 

Następnie jeżeli podmiot, który przekazał do biura informacji gospodarczej dotyczącą Państwa informację, nie pozwał Państwa o zapłatę lub sąd oddalił pozew na skutek przedawnienia (co wynika z uzasadnienia wyroku), należy wystąpić do sądu powszechnego z pozwem przeciwko wierzycielowi o ustalenie, że owego „wierzyciela” nie łączy z Państwem umowa, która miała zostać zawarta w dniu X o nr Y (umowę żądaniu pozwu bardzo dokładnie opisać). Do pozwu bezwzględnie należy załączyć wszystkie posiadane przez siebie dowody.

Podstawą prawną pozwu będzie art. 189 k.p.c. - „Powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.”

Stosownie do rozkładu ciężaru dowodu, w pewnych okolicznościach to pozwany powinien udowodnić, że zobowiązanie istnieje (nie można od Państwa żądać wykazania negatywnego faktu nieistnienia zobowiązania). Chodzi o kwestie pierwotne, takie jak: samo zawarcie umowy, spełnienie świadczenia przez wierzyciela. Jeżeli twierdzą Państwo, że nie zaciągali nigdy Państwo zobowiązania lub że umowę Państwo zawarli, ale np. towar nie został Państwu nigdy wydany to pozwany winien udowodnić tezę przeciwną.

Jeżeli  podstawą Państwa twierdzeń są fakty, które wynikają z Państwa działania, np. złożenie oświadczenie o odstąpieniu od umowy, uwzględnienie przez wierzyciela reklamacji, zawarcie umowy ugody, wywiązanie się ze zobowiązania, to Państwo winni tą kwestię udowodnić.

W pozwie można złożyć wniosek, aby to strona przeciwna (pozwany) przekazał do sądu dowody, które są w jego posiadaniu. Zainicjowany proces należy oczywiście prawomocnie wygrać.

Obrona przed pozwem wierzyciela

Jeżeli podmiot, który przekazał do biura informacji gospodarczej dotyczącą Państwa informację, pozwał Państwa o zapłatę, należy podnieść stosowne zarzuty: nieistnienia zobowiązania, braku legitymacji czynnej po stronie powoda, braku legitymacji biernej po stronie pozwanego, niewykazania przez powoda podstaw dochodzonego roszczenia, niezgodności żądania pozwu w zasadami współżycia społecznego (pasujący do okoliczności). Nie można natomiast opierać swojej obrony wyłącznie na zarzucie przedawnienia, jeżeli chcemy doprowadzić do wykreślenia wpisu o informacji gospodarczej przez biuro informacji gospodarczej.

Jeżeli sąd powództwo oddali i wskaże, że wyłączną przyczyną oddalenia jest przedawnienie roszczenia to biuro informacji gospodarczej nie wykreśli informacji dotyczącej Państwa, aż do upływu terminów wskazanych w ustawie. Przedawnione zobowiązanie istnieje w dalszym ciągu (mimo upływu okresu przedawnienia), lecz:

• Przeciwko konsumentowi sąd z urzędu oddali pozew, jeżeli konsument nie wskaże dodatkowych przesłanek w stosownym czasie,
• Przeciwko podmiotowi niebędącemu konsumentem, sąd oddali pozew, jeżeli pozwany podniesie zarzut przedawnienia.

Innymi słowy zobowiązanie istnieje, lecz nie można korzystać z ochrony państwa przy jego dochodzeniu.

Co istotne w orzecznictwie znajdziemy również pogląd przeciwny, zaprezentowany przez Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 11 lutego 2016 r., sygn. akt VI ACa 153/15: „Wykładnia systemowa oraz funkcjonalna art. 15 ustawy z 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych w powiązaniu z art. 117 § 2 k.c. prowadzą do wniosku, że niedopuszczalne jest zamieszczanie w rejestrach prowadzonych przez biura informacji gospodarczych, informacji o ciążących na dłużniku zobowiązaniach przedawnionych w sytuacji gdy dłużnik uchylił się od jego zaspokojenia z powodu przedawnienia. 

Przemawia za tym ochrona interesów dłużnika, który zdecydował się skorzystać z przysługującego mu ustawowo zarzutu przedawnienia, a jeżeli nie ma on obowiązku spełnienia świadczenia, to nie może też być w jakikolwiek sposób represjonowany z powodu odmowy jego spełnienia, w tym także poprzez publikowanie informacji podważających jego reputację i wiarygodność płatniczą.”

Na wskazany wyrok należy się bezwzględnie powołać i walczyć o wykreślenie również w przypadku oddalenia powództwa na skutek przedawnienia. 

Biura informacji gospodarczej, po przekazaniu im przez osobę, której informacja dotyczy informacji, że powództwo zostało oddalone proszę o przesłanie odpisu wyroku wraz z uzasadnieniem.

Wygrana sądowa i wykreślenie

Po pozytywnym rozstrzygnięciu sądu i wyroku ustalającym nieistnienie zobowiązania należy złożyć do biura informacji gospodarczej wniosek o wykreślenie dotyczącej Państwa informacji.

Podstawą prawną takiego żądania będzie art. 31 pkt 6 i 7 ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych:

„Biuro usuwa informacje gospodarcze:

6)       na podstawie uzasadnionej informacji o nieistnieniu zobowiązania;

7)       na podstawie uzasadnionej informacji o wygaśnięciu zobowiązania;”

Do wniosku należy załączyć odpis wyroku zapadłego w sporze z wierzycielem ze stwierdzeniem prawomocności.

Wskazana procedura nie jest łatwa i często wiąże się z podjęciem szeregu czynności co przekłada się na czas, aczkolwiek często bywa skuteczna. Kancelaria w sposób kompleksowy zajmuje się usuwaniem wpisów z BIG. Zapraszam do współpracy.